H 16η Οκτωβρίου θεσπίστηκε το 1979 ως Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής ή Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού για να τιμήσει την ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το 1945. Η ημέρα αυτή έχει ως στόχο την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, την καταπολέμηση της πείνας αλλά και πιο πρόσφατα, τη δυνατότητα της πρόσβασης όλων των ανθρώπων σε μία ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή. Κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής γιορτάζεται με διάφορες εκδηλώσεις σε περισσότερες από 150 χώρες του κόσμου με στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης γύρω από τους άξονες που αναφέρθηκαν πιο πάνω.
Το διατροφικό σύστημα είναι ένα σύνθετο σύστημα. Περιλαμβάνει το ανθρώπινο δυναμικό, τους πόρους και τις απαιτούμενες δραστηριότητες για την παραγωγή, επεξεργασία, διανομή και κατανάλωση της τροφής καθώς επίσης και την επεξεργασία των αποβλήτων σε κάθε στάδιο αυτής της αλυσίδας. Ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο εκεί. Στο διατροφικό σύστημα περιλαμβάνονται το έδαφος και το νερό. Η ποιότητα και η ασφάλεια της τροφής είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη διασφάλιση της ασφάλειας του εδάφους και νερού.
H Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής κάθε χρόνο αναδεικνύει το σημαντικό ρόλο της Δημόσιας Υγείας ως ύψιστο αγαθό. Το 2020 έχει αδιαμφισβήτητα φέρει ολόκληρη την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις λόγω της πανδημίας από ένα μολυσματικό αναπνευστικό ιό (SARS-CoV-2) ενώ ταυτόχρονα, καλείται να αντιμετωπίσει προβλήματα που εδώ και χρόνια έχουν λάβει επιδημικές διαστάσεις, όπως η πείνα, η υποθρεψία αλλά και η παχυσαρκία. Η πανδημία της νόσου COVID-19 ωστόσο, έχει αναδείξει τη σχέση μεταξύ όλων αυτών των προβλημάτων. Αφενός η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών σε άτομα που νοσούν με κορωνοϊό (Cai et al., 2020; Dietz and Santos‐Burgoa 2020; Finer et al., 2020; Richardson et al., 2020) ενώ εδώ και χρόνια γνωρίζουμε ότι άτομα με υποθρεψία είναι καθολικά πιο ευάλωτα απέναντι σε λοιμώξεις (Schaible and Kaufmann, 2007; Solomons, 2007). Τέλος, χώρες ή κοινωνίες που είναι αντιμέτωπες με καταστάσεις πείνας, είναι σαφώς πιο φτωχές και με συστήματα υγείας αποδυναμωμένα έως και ανύπαρκτα, με αποτέλεσμα να είναι σε δεινή θέση έναντι σε πανδημίες όπως αυτή του νέου κορωνοϊού.
Το κεντρικό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής για το 2020 έχει τίτλο: «Μαζί για την Καλλιέργεια, τη Θρέψη, τη Βιωσιμότητα. Οι δράσεις μας είναι το μέλλον μας» (“Grow, Nourish, Sustain. Together. Our actions are our future.”). Η φετινή ημέρα λοιπόν, στοχεύει στην αποκέντρωση της παραγωγής έτσι ώστε τα διατροφικά συστήματα να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες θρέψης ενός παγκόσμιου πληθυσμού που ολοένα και αυξάνεται. Παράλληλα, αποσκοπεί στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη προγραμμάτων που στοχεύουν στην βιωσιμότητα του πλανήτη μας. Ο FAO ενθαρρύνει τόσο τα κράτη σε εθνικό επίπεδο διά μέσου των κυβερνητικών αποφάσεων να δράσουν αλλά παρακινεί και την ιδιωτική πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση. Επιπλέον φέτος ο Οργανισμός αφιερώνει τους εορτασμούς στους «ήρωες της τροφικής αλυσίδας» (#FoodHeroes). Αυτοί δεν είναι άλλοι από τους αγρότες, τους οδηγούς, τα άτομα που εμπλέκονται στις διαδικασίες παρασκευής και επεξεργασίας της τροφής, τους υγειονομικούς επιθεωρητές τροφίμων, τους ιδιοκτήτες επισιτιστικών επιχειρήσεων, τους μάγειρες αλλά και όλους τους εργαζομένους στον τομέα που εμπλέκεται με την τροφή.
Οι τρεις άξονες στους οποίους στοχεύει η φετινή ημέρα αφορούν στην ενθάρρυνση των τοπικών κοινωνιών να στραφούν σε πιο μικρή αλλά τοπική παραγωγή μέσω της καλλιέργειας κατά προτίμηση εποχικών τροφίμων. Η εποχικότητα, ενισχύει την βιοποικιλότητα και την υγιεινή διατροφή, ενθαρρύνοντας την κατανάλωση περισσότερων τροφίμων φυτικής προέλευσης (λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς και σπόρους) και λιγότερου κρέατος. Τέλος, η ενίσχυση της τοπικής παραγωγής συμβάλλει τόσο στη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη του τοπικού συστήματος παραγωγής τροφίμων ενώ ταυτόχρονα, εξυπηρετεί στην παροχή πιο φρέσκων και θρεπτικών επιλογών τροφίμων στα μέλη κάθε κοινωνίας. Έτσι ενδυναμώνεται ταυτόχρονα και η τοπική οικονομία.
Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι το φετινό βραβείο Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Διατροφής (World Food Program) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που στοχεύει στην καταπολέμηση της πείνας και τη συμβολή της εξάλειψης του φαινομένου όπου η πείνα χρησιμοποιείται ως μέσο διαμάχης και πολέμου.
Φέτος, οι εκδηλώσεις για τα 75χρονα του Οργανισμού, θα λάβουν χώρα σε ψηφιακό περιβάλλον λόγω της πανδημίας Covid-19. Μπορείτε να τις παρακολουθήσετε διαδικτυακά ακολουθώντας τον σύνδεσμο: https://fao.zoom.us/webinar/register/WN_J2Uqr4SWRmKKIo2GXVbIEg
#WorldFoodDay, #FoodHeroes
Ελίνα Ιωάννου RD MSc PhDc
Κλινική Διαιτολόγος
Διατροφολόγος Δημόσιας Υγείας
Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού
Οργανισμός Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας
Πηγές:
